Phạm Thuần-Trưởng ty Công an đầu tiên của Gia Lai
Trong lớp những đảng viên
thuộc Chi bộ và Đảng bộ đầu tiên ở Gia Lai, có một người mà chúng ta
nhắc đến tên rất nhiều, nhưng thân thế và cuộc đời thì gần như còn chưa
được mấy ai biết đến-đó là Phạm Thuần. Là Tỉnh ủy viên lâm thời của Đảng
bộ Tây Sơn (Đảng bộ tỉnh Gia Lai ngày nay), ông đã kinh qua nhiều chức
vụ ngay sau Cách mạng Tháng Tám: Chủ tịch Hội Thanh niên cứu quốc; Chủ
nhiệm Việt Minh tỉnh (1946); Trưởng ty Công an (khi ấy gọi là Trưởng ty
Cảnh sát) đầu tiên của Gia Lai.
Chàng thủy lâm và hàng thông reo Phố núi
Một chiều, tôi tìm về ông Nguyễn Khoa (tức Nguyễn Khắc), một người bạn của
ông Phạm Thuần từ thuở Đoàn Thanh niên Gia Lai hồi tháng 3-1945 cùng
tham gia giành chính quyền ở Gia Lai.
 |
Ông Phạm Thuần. Ảnh: Q.N |
Ông Nguyễn Khoa nhớ lại: Hồi đó, ông
hoạt động trong Hội Cứu tế đỏ bị bắt (1940) và được thả ra tù đang bắt
nối liên lạc với cách mạng. Sau Nhật đảo chính Pháp, ông từ Bàu Cạn về
Pleiku, khi đi đến núi Hdrông (núi Hàm Rồng) bỗng nghe tiếng sáo tre réo
rắt như ẩn chứa nhiều tâm trạng. Cảm động trước âm điệu của tiếng sáo,
ông tìm đến nơi người thổi sáo thì mới hay đó là người cai trồng rừng
thuộc Hạt Thủy lâm liên tỉnh Gia Lai-Kon Tum. Nói là cai cho oai, chứ
thật ra chẳng khác gì bị quản thúc! Họ làm quen nhau thật tình cờ, nhờ
vậy mà ông đã liên lạc được với Đoàn Thanh niên Gia Lai, vì ông Phạm
Thuần là một trong số cán bộ của Đoàn Thanh niên ngày ấy. Họ cùng hoạt
động cách mạng với nhau, cùng chứng kiến những biến cố trọng đại của Gia
Lai những ngày đầu giành chính quyền và ngày đầu kháng chiến.
Cũng từ câu chuyện của ông Nguyễn Khoa, tôi hiểu thêm nhiều điều bất ngờ về người trồng cây xung quanh thị xã Pleiku năm xưa.