THỬ DỊCH THƠ ĐƯỜNG LUẬT ( VIỆT NAM)
SANG THỂ LỤC BÁT
LÊ HẢI
Đêm qua, nhân vào trang VĂN THƠ
VIỆT, có diễm phúc được đọc một số bài thơ của các thi sĩ nước ngoài do
tác giả Ngọc Châu chuyển ngữ sang tiếng Việt. Điều đặc biệt là tác giả
Ngọc Châu dịch sang thể Lục bát, một thể thơ thuần Việt và anh gọi là
SONG NGỮ LỤC BÁT. Chưa bàn đến việc dùng cụm từ SONG NGỮ LỤC BÁT chuẩn
xác hay không và giá trị văn học những bài thơ dịch, riêng việc dùng
thể thơ Lục bát đã cho đọc giả những cảm nhận mới về việc dịch thơ nước
ngoài từ những bài thơ đã quá quen thuộc với người Việt Nam ta.
Bản thân tôi lâu nay cũng đã dịch
sang thể Lục bát một số bài thơ Đường luật của các vị danh nho của quê
hương tôi ( làng Cổ Định, xã Tân Ninh, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa).
Do trình độ hiểu biết Hán văn và khả năng thơ phú còn hạn chế nên chưa
dám công khai. Nay nhờ tác giả Ngọc Châu tiếp sức mạnh, tôi cũng xin
mạnh dạn chuyển đến đọc giả xa gần những bản dịch thô thiển của mình.
Mong được các bậc túc nho, các thi sĩ cho nhiều ý kiến đóng góp. Được
thế, thật vạn hạnh.
Bài 1: TỐNG PHẠM CÔNG SƯ MẠNH BẮC SỨ
( Thượng thư hữu bật, Nhập nội hành khiển Lê Quát – đời nhà Trần)
Nguyên văn:
Dịch lộ tam thiên quân cứ an
Hải môn thập nhị ngã hoàn san
Trung triều sứ giả yên ba khách
Quân đắc công danh ngã đắc nhàn
Dịch thơ:
] Anh lên yên ngựa ba ngàn dặm
Hai mươi cửa bể tôi về ngàn
Người vui mây nước, người đi sứ
Bạn đạt công danh, tớ được nhàn
Lục bát: TIỄN BẠN ĐI SỨ
Ba ngàn dặm trạm đường trường
Anh lên yên ngựa, tôi nương biển trời
Sứ thần phương Bắc xa xôi
Công danh bạn hưởng, còn tôi được nhàn.
Bài 2: SỨ TỐNG
( Lệnh thư gia Doãn Anh Khải, đi sứ Tống tháng 10/1130- đời vua Lý Thần Tông)
Nguyên văn:
Trương tiết mao phụng mạng sứ thần
Vị dân vị quốc hiếu kỳ thân
Phong sương hà nại trung trường khổ
Quốc thể nan vong sở dữ tần
Biên cương bất định sinh đao kiếm
Giới hạn thiên thư dĩ định phân
Sứ sự tống triều tồn minh mạc
Nhất tâm phụ quốc ắt thành nhân.
Dịch thơ: ĐI SỨ NƯỚC TỐNG
Giương cờ đi sứ nước người
Vì dân, vì nước trọn đời hiếu nhân
Gian lao nào quản đường trần
Bảo tồn quốc thể Sở, Tần sợ ai
Biên cương trời đã phân hai
Dẹp yên binh lửa tấu bài âu ca
Việc đi sứ lắm phong ba
Một lòng báo quốc ắt là thành nhân.
Bài 3: THÔNG SỨ BẮC
( Trung vệ đại phu Doãn Tử Tư – đời vua Lý Anh Tông – hai lần đi sứ:
năm 1164 và 1173)
Nguyên văn:
Tiếp phúc tổ tông thông sứ bắc
Thiên nhai kiên trí học tô tần
Chiến tranh dĩ thức thùy siêu việt
Ninh tĩnh giảng hòa hợp ý dân
Phụng chiếu thử hành tầm giai sự
Cùng thừa nhất khứ vãn hồi âm
Toàn ý toàn tâm vị quân quốc
Vạn trùng tiệp bộ khởi tinh thần.
Dịch thơ: THÔNG GIAO XỨ BẮC
Sứ thần tiếp phúc cha ông
Kiên trì học trí của ông Tô Tần
Hòa bình chính hợp lòng dân
Chiến tranh binh lửa bội phần xót đau
Lệnh vua mang nặng trên đầu
Mong tin thắng lợi báo câu khải hoàn
Vì dân, vì nước bình an
Đường dài mỗi bước tinh thần thêm hăng
Bài 4: SỨ BẮC
( Hoàng giáp Lê Bật Tứ - thi đậu năm 1598 – đi sứ 1606 – 1608)
Nguyên văn:
Vạn lý trường đồ mệnh quân vương
Tiết mao sứ sự hành bắc phương
Thượng âm vũ lộ nam thiên khổn
Hạ huyết đan tâm nhật nguyệt trường
Cần phong đắc tứ quang khuê tảo
Hòa hiếu bang giao thịnh miếu đường
Quân quốc nhất tề hoàn trọng nhiệm
Sơn khuyên hà nại yểm phong sương.
Dịch thơ: ĐI SỨ BẮC
Sứ thần được lệnh vua giao
Bắc phương giương ngọn tiết mao lên đường
Hành trình mưa gió bất thường
Ánh sao rực sáng dẫn đường vượt lên
Lòng son đền đáp ơn trên
Bang giao hòa hiếu bình yên miếu đường
Quyết vì đất nước thịnh cường
Sông sâu, núi cả phong sương sá gì !
Bài 5: CẦN VƯƠNG ĐỊA
( Cử nhân Lê Ngọc Toản, được vua Hàm Nghi phong chức Tán tương quân vụ, tổ chức phong trào Cần vương tại tổng Cổ Định, Thanh Hóa)
Nguyên văn:
Đông hữu lãng giang tây hữu sơn
Ngô quân cảnh giới tại bờ đồn
Nghĩa quân căn cứ tam khê động
Vị trí tiền tiêu đống thạch sơn
Kiếm mã chuyển thân thành võ tướng
Lược thao kiêm dụng khách văn chương
Sự nghiệp cần vương đương khởi sắc
Bình tây sát tả chí phương cường.
Dịch thơ: ĐẤT CẦN VƯƠNG
Đông sông Lãng, tây Na Sơn
Nghĩa quân đắp lũy, xây đồn tuần tra
Căn cứ động thẳm Khe Ba
Tiền tiêu dựng đá từ xa tới gần
Ngựa gươm võ tướng chuyển thân
Lược thao nhờ cậy khách thần văn chương
Dấy lên sự nghiệp Cần vương
Diệt Tây nêu chí cương cường không phai.
( Các bài thơ trên được rút từ: Hoàng Việt thi tuyển
và gia phả các dòng họ:
Lê Đình, Doãn, Lê Bật, Lê Ngọc- Tân Ninh, Triệu sơn, Thanh Hóa)
Lê Hải dịch từ nguyên văn chữ Hán
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét